Chevrolet qurucusu niyə kasıb öldü?

Bəzən tarix ironiyanı ən sərt şəkildə yazır. Bir insan öz adını əbədiləşdirir, amma özü o adın kölgəsində itib gedir. Louis-Joseph Chevrolet məhz belə talelərdəndir.

Fortunamag.az bildirir ki, 1878-ci ilin soyuq dekabr günündə İsveçrənin saat ustaları ilə məşhur La Şo-de-Fon şəhərində dünyaya gəldi. Atası saat ustası idi, anası səssiz və zəhmətkeş. Zamanla oynamağı ailəsindən öyrəndi, amma Louis zamanı ölçmək yox, onu sürətləndirmək istəyirdi. Gəncliyi Fransanın Beaune şəhərində keçdi; yağlı əllər, dəmir qoxusu və fırlanan dişlilər onun ilk məktəbi oldu. Mexanika onun dili, sürət isə duası idi.

Avropa dar gəldi. Taleyin çağırışı onu əvvəl Kanadaya, sonra Amerikaya apardı. Orada sadə bir mexanik kimi işə başladı, amma içindəki mühərrik daha güclü idi. Avtomobil yarışlarına qatıldı, adını sürət meydanlarında tanıtdı. Buick üçün yarışarkən taleyini dəyişəcək insanla – William C. Durantla tanış oldu. Bu dostluq 1911-ci ildə Detroitdə doğulan bir ada çevrildi: Chevrolet.

Chevrolet avtomobil deyildi yalnız – bu, gücün, cəsarətin və mexaniki zəkânın təcəssümü idi. Amma iki qurucu iki ayrı yol idi. Durant kütlə üçün ucuz avtomobil istəyirdi, Louis isə ruhu olan, güclü və texniki baxımdan mükəmməl maşınlar arzulayırdı. Bu fikir ayrılığı sonda ayrılığa çevrildi. Louis Chevrolet öz adını daşıyan şirkətdəki payını satdı – bilmədən, gələcəyini də satdı.

Şirkət böyüdü, General Motors-un sütunlarından birinə çevrildi. Chevrolet adı Amerikaya yayıldı, yolları doldurdu, sərvət yaratdı. Amma bu sərvət Louisə qayıtmadı. O isə yenidən riskə getdi: qardaşları ilə Frontenac Motor Corporation-ı qurdu, yarış avtomobilləri istehsal etdi, Indianapolis 500-ün səsinə qarışdı. Qələbələr oldu, amma davamlı uğur yox idi.

1929-cu ilin qara küləyi gəldi – Böyük Depressiya. Pul, ümid və gələcək eyni anda çökdü. Uğursuz bizneslər, sağlamlıq problemləri, amputasiya edilən ayaq… Bir zamanlar milyonların heyranlıqla baxdığı adam, ömrünün son illərində öz adını daşıyan zavodda sadə mexanik kimi çalışdı. Bu, taleyin ən ağır cümləsi idi.

1941-ci ildə Detroitdə, sakit və səssiz şəkildə dünyasını dəyişdi. Demək olar ki, kasıb idi.

Bu gün Chevrolet loqosu sürət, azadlıq və Amerika xəyalıdır. Amma o loqonun altında bir insanın taleyi yatır: öz adını dünyaya bağışlayan, amma dünyanın ona borclu qaldığı bir insanın taleyi. Louis-Joseph Chevrolet adını tarix qazandı, amma haqqını tarix ödəmədi.

Fortunamag.az