Avropada kənd təsərrüfatı necə inkişaf edir?

Avropada kənd təsərrüfatı son illərdə görünməmiş dəyişikliklər yaşayır və bu dəyişikliklərin mərkəzində müxtəlif ölkələrin tətbiq etdiyi innovativ həllər dayanır.

Fortunamag.az bildirir ki, kənd təsərrüfatında rəqəmsallaşmanın ən parlaq nümunələrindən biri Niderland hesab olunur. Bu ölkədə istixanalara yerləşdirilən sensor şəbəkələri su, gübrə və işıqlandırmanın idarə olunmasını tam avtomatlaşdırır, nəticədə məhsuldarlıq və qənaət paralel şəkildə artır. Şimal ölkələrindən olan Danimarka da geri qalmır: burada torpaq analizini real vaxtda aparan ağıllı sensorlar artıq gübrə sərfiyyatını ciddi şəkildə azaldıb, həm məhsulun keyfiyyəti yüksəlib, həm də ekologiyaya düşən yük azalıb.

Texnologiyanın ən maraqlı tətbiqlərindən biri dronlardır və bu sahədə İspaniya xüsusilə öndə gedir. Aragon bölgəsində üzüm bağları hər gün dronlarla skan olunur və bitkinin stress göstəriciləri analiz edilir. Oxşar yanaşma Fransada da özünü göstərir: burada dron görüntüləri əsasında hazırlanan məhsuldarlıq xəritələri fermerlərə tarlaların hansı hissəsinin daha çox resursa ehtiyacı olduğunu əvvəlcədən bildirir. Avropada işçi qüvvəsinin azalması robot texnologiyalarına tələbatı artırıb. Bu tendensiyanın önündə Norveç dayanır — südçülük təsərrüfatlarında robotlar inəklərin sağımından tutmuş qidalanmasına qədər bir çox prosesi avtomatik yerinə yetirir. İngiltərə də yeni nəsil aqrar robotların sınaq meydanına çevrilib; Lincolnshire bölgəsində tərəvəz sahələrində işləyən kiçik robotlar alaqları optik kamera ilə tanıyır və zərər vermədən təmizləyir. Torpaq çatışmazlığının ciddi hiss olunduğu ölkələrdən biri olan İsveçrə, şaquli fermerlik sahəsində Avropanın öncüllərindəndir. Yüksək texnologiyalı vertical farm-lar burada illik minlərlə ton pestisidsiz tərəvəz yetişdirməyə imkan yaradır. Eyni zamanda Almaniya supermarketlərə yaxın yerləşdirilən konteyner fermaları ilə istehsal prosesini şəhər mərkəzinə gətirib, logistika məsafəsini minimuma endirib.

Süni intellekt əsaslı qərarvermədə isə xüsusilə İtaliya və Finlandiya diqqət çəkir. İtaliyada üzüm təsərrüfatları AI sistemləri ilə havanı, rütubəti və torpaq göstəricilərini analiz edərək xəstəlik riskini əvvəlcədən müəyyənləşdirir. Finlandiyada AI dənli bitkilərin məhsuldarlığını proqnozlaşdırır və fermerlər planlamanı daha dəqiq edə bilir. Bütün bu texnoloji yeniliklərin yanında Avropanın yaşıl siyasəti də kənd təsərrüfatının gələcəyini formalaşdırır. Məsələn, Portuqaliya və Fransa bioloji mübarizə metodlarını genişləndirərək kimyəvi pestisidlərdən asılılığı azaldır. İrlandiya və Estoniya isə regenerativ əkinçilik modellərini tətbiq edir, torpağın karbon tutumunu artıran və biomüxtəlifliyi qoruyan metodları dövlət səviyyəsində dəstəkləyir.

Beləliklə, Avropanın kənd təsərrüfatında tətbiq olunan innovasiyalar yalnız texnologiya nümayişi deyil, həm də gələcəyin səmərəli, ekoloji təmiz və dayanıqlı istehsal modelinin formalaşdırılmasıdır. Rəqəmsal sensorlardan dronlara, robotlardan AI sistemlərinə və ekoloji yanaşmalara qədər geniş spektrli yeniliklər sayəsində həm fermerlər qazanır, həm də gələcək nəsillər üçün daha sağlam ətraf mühit qorunmuş olur.

Fortunamag.az